1937-1938 Yılları Arasında Basında Dersim

Dersim'e ilk kez 1937'de harekât yapildiginda kamuoyuna “cahil”, “geri kalmis”, “eskiyalik yapan”, “hain” bir gruba karsi düzenlenen bir askerî operasyon olarak yansitildi. Bu algi uzun yillar boyunca da degismeden kaldi. Ne var ki, Dersim olaylarinin etraflica incelenmeye girisilmesiyle bilinmeyen ya da yanlis bilinen birçok gerçek gün yüzüne çikmaya basladi. Taha Baran, Basinda Dersim kitabinda Dersim ve Dersimli hakkinda yaratilan yanlis alginin nasil insa edildigini, nasil sürdürüldügünü ele aliyor. 1937 Ocak ayindan 1938 Ocak ayina kadar on bir farkli gazetenin tüm sayilarini inceleyen Baran, Dersim olaylarinin gazeteler tarafindan temsil biçimlerini; haber ve yazilarin hangi imgeler, zihinsel kodlar ve düsünce kaliplari etrafinda sekillenerek aktarildigini degerlendiriyor. Ölümlerin nasil mesrulastirildigini, Dersim'in ve Dersimli'nin yok edilmesi gereken bir “iç düsman” olarak nasil kodlandigini, “iç oryantalist” bakis açisinin hâkimiyetini, kapali devre sansürü, sorgusuz kabul edilen devlet söyleminin medya söylemi haline gelerek kendini tekrar tekrar üretmesini, bunlari yaparken içine düsülen tutarsizliklari döneminmedyasi üzerinden izlemek için iyi bir kaynak. Çapulcu eshastan üç asi sergerde daha cumhuriyetin rahim kanunlarina teslim oldu. (Yeni Asir, 18 Haziran 1937)Dersim'e yeni bir Türk kani siringa etmek lazimdir...(Son Posta, 19 Haziran 1937)Medeniyetin yerden fiskiran günesinden kaçip dag tepelerine tirmananlar yine o medeniyetin gökten inen atesinden kurtulamazlar. (Yeni Köroglu, 21Haziran 1937)Dersim'i ve Dersim'in mazisini biraz bilenler: ‘Bu adamlardan hayir gelmez, hepsini yok etmeli...' diyorlar. (Kurun, 8 Temmuz 1937)Asirlardan beri iptidaî hayat yasayan bura halki medeniyet nuruna kavusuyor. (Haber, 17 Temmuz 1937)