Büyük Deniz

"Benim 'Akdeniz'im, basindan sonuna denizin kendi yüzeyinden, kiyilarindan ve adalarindan, özellikle de onu asmakta ana çikis ve varis noktalarini olusturan liman kentlerinden olusuyor." Akdeniz tarihinin büyük öncüsü Fernand Braudel'in, özgül bir çagini incelemek yoluyla özelliklerini yakalamaya çalistigi Akdeniz'in yatay denebilecek tarihinden farkli olarak bu kitap, zaman içindeki degisimi vurgulayarak Akdeniz'in dikey bir tarihini yazma girisiminde bulunuyor. "Bu kitap Akdeniz'in çevresindeki topraklarin tarihi olmaktan çok bir Akdeniz tarihidir; daha belirgin söylemek gerekirse, bu denizi asan ve kiyilarindaki limanlarda ve adalarinda yasayan insanlarin tarihi." Dolayisiyla, Braudel'in, suyla dolu bir havzayla birlikte kiyi çizgisinin çok ötesine uzanan bir kara parçasi olarak ele aldigi ve kimi zaman Akdeniz'in ötesindeki yerleri de kusatarak tanimladigi Akdeniz'den daha dar bir çerçeve bu. "Hinterlant kuskusuz göz ardi edilemez ama bu kitap, ayaklarini adamakilli denize sokan, daha da önemlisi sularinda seyreden, bazi örneklerde kültürlerarasi ticarete, dine dayali ve diger fikir hareketlerine veya en az bunlar kadar önemli deniz güzergâhlari hâkimiyetine yönelik deniz savaslarina dogrudan katilanlara odaklaniyor. Benim niyetim, Akdeniz'in tamamini veya büyük bölümünü dönüsüme ugratmis halklari, süreçleri ve olaylari betimlemek." David Abulafia'nin Büyük Deniz'i, MÖ 3500 civarinda Malta'da o gizemli tapinaklarin dikilmesinden, Akdeniz sahillerinin yakin geçmiste bir turizm beldesi olarak yeniden yaratilmasina varincaya dek Akdeniz'in üzerinde ve hemen çevresinde olan bitenlerin ilk eksiksiz tarihi. Büyük Deniz Cebelitarik'tan Yafa'ya, Cenova'dan Tunus'a kadar Akdeniz'in bütün o olaganüstü uzaminda ve tarihinde nefes kesici bir sekilde geziniyor. Abulafia, ele aldigi büyük ölçekli gelismelerle dogrudan baglantili bireylerin yasamlarini da büyük bir ustalikla anlatiya monte ediyor."...yilin tarih kitabi. Hiçbir degerlendirme yazisi Abulafia'nin basarisinin boyutunu hakkiyla teslim edemez: Büyük bir alanin destansi incelemesinde duru bir üslup, detayci bir bakis açisi."