Osmanlı Devleti'nde Yabancı Sermaye 1854-1914

BIR HASTA ADAMIN VE BIR HASTALIGIN HIKÂYESI..."Dr. Necla Geyikdagi'nin kitabi büyük bir boslugu dolduran bir çalismadir... Çalismanin temelini olusturan Osmanli Imparatorlugu'ndaki dogrudan yabanci sermaye yatirimlari, ilk kez bu kadar ayrintili olarak irdelenip incelenmektedir. Ekonomik analizlerin siyasi olaylardan soyutlanmadan yapilmis olmasi da diger olumlu bir husustur. Osmanli devlet politikalarinin yaratmis oldugu siyasi risk ustalikla ele alinmaktadir."Feroz AhmadOsmanli Devleti, yabanci bir kaynaktan ilk resmi borcu 4 Agustos 1854'te aldi. Bu, Osmanli egemenligi altindaki topraklarda sömürüyü uzun zaman önce olaganlastirmis kapitülasyonlar ve onlari gelistiren anlasmalar bir yana birakilirsa, devletin yabanci sermayeyle girdigi ilk iliski olmustu. Bu borçlanmayi baska borçlanmalar ve Avrupa sermayesinin imparatorluk topraklarinda giderek yogunlasan etkinligi izledi. Bes yüzyildan uzun bir süre boyunca birçok sarsinti geçirmis, hepsini de atlatmis "Devlet-i Âli Osmaniye", ilk dis borçlanmadan sadece yirmi bir yil sonra, 7 Ekim 1875'te iflasini ilan etti ve tam anlamiyla yikilana dek Düyunu Umumiye Idaresi'yle kurumsallastirilan bir sürekli iflas durumunda kaldi.Necla Geyikdagi, Osmanlinin kapitalizmin ilk küresellesme sürecine nasil dahil edildigini, bu sürece iliskin istatistiklerin yani sira, yerel ekonominin tarihsel yapisina ve devlet adamlari ve aydinlarin iktisadi zihniyetine deginerek anlatiyor.