Sergüzeşt

Türk Edebiyatinda modern anlamda kisa öykünün de kurucusu sayilan Samipasazade Sezai, Sergüzest adli romaninda Tanzimat döneminde Kafkasya'dan kaçirilarak Istanbul'a getirilip satilan bir kizin yasamini anlatir. Ilk satildigi evin hanimi tarafindan Dilber adi verilen kiz, hor görüldügü, ezildigi için o evden kaçar; ancak yeniden eski sahiplerine verilir; yasami boyunca birkaç kez esir olarak satilir. Farkli evlerde farkli yasam biçimleri içinde Dilber'in basindan geçenlerin islendigi Sergüzest, Tanzimat edebiyatinin romantizminden gerçekçilige yöneldigi dönemde yazilmistir. Bu nedenle her iki akima has dil ve biçem özelliklerini yansitir."Ilk dönem romanlarimiz içinde kurgusu ve anlatimiyla bir asama kabul edilen romanlardan biri de Sergüzest'tir. Türk romaninda metin üzerinden çözümleyici elestiri anlayisinin ilk örnegini veren Mizanci Murad, yayimlanir yayimlanmaz Sergüzest için kaleme aldigi degerlendirme yazisinda, romanin en çarpici yönünün yapi bütünlügü oldugunu söyler. Devrin hastaligi olan konu disina çikmak zaafi yoktur burada. Daha da önemlisi, yazarin romani kendisini yansitan bir ayna olarak degil, bir mimar/mühendisin insa ettigi bina gibi kurmus olmasidir. Yazari metnin disinda tutmak isteyen bu anlayis Türk romani için önemli bir adimdir."-Handan Inci-