Tarih Notları - Bir Orta Doğu Tarihçisinin Notları

Hiç kuskusuz, Orta Dogu ve Islam tarihi konusunda yasayan en önemli tarihçilerden biri Bernard Lewis'dir. Diger tarihçilerden farkli olarak yasadigi yüzyila taniklik etmekle kalmamis bizzat bu tarihin içerisinde bir aktör olarak da bulunmustur. Bu açidan otobiyografik çalismasi Tarih Notlari: Bir Orta Dogu Tarihçisinin Notlari birinci düzey tarihsel bir belge niteligi tasimaktadir. Ingiliz Gizli Servisi'ndeki görevi nedeniyle II. Dünya Savas'inda ve ardindan gönderildigi Orta Dogu'nun yeniden sekillenmesinde, Arap-Israil Savasi'nda, Afganistan'da, Iran Devrimi'nde ve Irak'in isgalinde tarihin bizzat aktörü olarak rol oynamistir. Dolayisiyla bu kitap kisisel bir anlati olmanin ötesinde tarihsel bir belge niteligi tasimaktadir. Örnegin Irak krizi ile ilgili su anekdot yakin tarihimize isik tutuyor: "... konu kaçinilmaz olarak Irak'taki krize gelmisti. Turgut Özal 'Birkaç ay önceki Washington ziyaretimi hatirliyor musun?' dedi. Birlikte öglen yemegi yedigimiz için hatirliyordum. 'Baskaniniz ile konustum. Ikircikli bir karaktere sahip; ama saniyorum bu sefer kararini vermis. Bir savas çikacak,' dedi ve ekledi, 'çiktiginda da hizli, ucuz ve kolay olacak.' Bu sasirticiydi. 'Sizi böyle düsündüren nedir?' diye sordum. Bunun üzerine gizemli bir Türk gülümsemesiyle, 'Komsularimizda neler olup bittigini bilmek isteriz.' dedi. Diger bir deyisle, iyi bir istihbaratlari vardi. 'Sana bir örnek vereyim.' diye devam etti. 'Hafta geçmiyor ki subaylar da dâhil olmak üzere pek çok Irak askeri, sinirimizi geçip siginma talebinde bulunmasin. Savas baslamadan önce subaylarin kaçtigi bir ordunun durumu iyi degildir.' Katilmak durumundaydim. Sonra, 'Savas çikarsa bizim yanimizda yer alir misiniz?' diye sordum. 'Tabii ki' dedi." Modern Türkiye'nin Dogusu ve Ortadogu kitaplariyla Türkiye'de çok iyi taninan bu duayen tarihçinin Tarih Notlari: Bir Orta Dogu Tarihçisinin Notlari tarih yazimi açisindan da önemli bir kitap. Onun tarih yazimi konusundaki düsünceleri ve deneyimleri bu alana ilgi duyan ve tarihçiligi bir meslek olarak seçen herkes için ufuk açici nitelik tasiyor.